Een nieuw beeld van Ki- Japan 2025

Dit voorjaar was ik weer op bezoek naar Japan, ik werd zoals altijd geïnspireerd door mijn leraren Haruhiko Masunaga en Yukio Kuroyama op het grote Honshu eiland. Dit keer geen spannende avonturen op andere eilanden, en ook was ik alweer terug in Nederland voordat de echte Sakura koorts losbrak. Ik reisde van de punt beneden recht omhoog naar Gifu en Kanazawa naar de Japanse zee en voelde me echt in Samoerai land: kastelen, veldslagen, shoguns. Het sneeuwde aan de voet van de alpen. Terug richting de drukte deed ik een bliksem bezoek aan Kyoto, 43 haltes met de bus om de tekeningen te zien in de tempel Kosanji. Ik zag onderweg enorm veel tempels en probeerde me voor te stellen dat elke berg haar eigen tempel met eigen visie had. De abt Myoe van Kosanji had als motto: “Do what is appropriate”, en zat vervolgens te mediteren in de vork van een boom en liet ons prachtige, een soort manga-achtige tekeningen na van konijnen, apen en kikkers in allerlei situaties. Let wel, we hebben het hier over de 12 de eeuw! Een hele fijne plek om te zijn, je voelt de rust in je neerdalen. Nieuwsgierig? Kijk de tekeningen hier: https://kyoto-kosanji.jp/en/treasure/06/

In Nara ging een lang gekoesterde wens in vervulling: kalligrafie les! Ik vroeg om het karakter Ki te mogen oefenen. De combinatie van het aardse teken voor rijst en het vluchtige teken voor stoom. Door het karakter te oefenen heb ik begrepen dat rijst voor mij een andere connotatie heeft als voor iemand voor wie dat om zich heen ziet groeien en het dagelijks voedsel is. Zelfs in steden als Shizuoka zijn er tussen de huizen kleine plotjes land waar rijst verbouwd wordt, nu in dit seizoen nog sprietjes in een laag water, witte reiger aan de rand. Zoals ik nu begrijp is het karakter Ki een weerslag van de zweem die boven het rijstveld
hangt, wellicht als damp, optrekkende mist, beetje trillend in het licht, vol van belofte. Zie je het voor je? De rijst van mij als Nederlander zit in een zak en gaat de pan in; de ki die ik tot nog toe interpreteerde was de stoom die je kreeg als je de deksel van de pan kokende rijst tilde. Maar het karakter wat ik nu probeerde op papier te vatten was minder praktisch, meer poëtisch, de zweem boven het rijstveld. Het heeft een ander gevoel: meer ruimtelijk, een andere kleur en ook een ander soort belofte, minder losgezongen van omgeving& traditie. Kalligrafie is natuurlijk iets anders dan letters schrijven, het geeft ruimte voor een persoonlijke interpretatie, maar mijn blik is veranderd. Excuses als ik je blik op Ki heb gekleurd met het praktische pannetje, ik hoop dat je je opent voor deze nieuwe mogelijkheden. En dat je shiatsu mee verandert door deze nieuwe poëtische inslag: dat zal ons loodsen door deze tijden.

De pan-ki De veld-ki
Voorzichtige probeersels van Joyce